Rolnictwo · 15 lipca 2022

Nawozy rolnicze

Nawozy rolnicze

Ostania aktualizacja 30 stycznia 2023

Nawozy rolnicze mineralne – nasiona to początek każdej produkcji rolnej, to zdanie najlepiej opisuje, jak ważny jest właściwy dobór materiału siewnego. Właściwa systematyczna uprawa i nawożenie poprawiają żyzność gleby i plony. Kupując nawozy rolnicze trzeba uwzględnić rodzaj gleby występujący na danym terenie: stopień jej żyzności i dostępność składników odżywczych, skład mechaniczny gleby, odczyn środowiska itp. Wszystkie nawozy dzielą się na organiczne, mineralne, organiczno-mineralne.

Nawozy rolnicze mineralne

Nawożenie pól nawozami mineralnymi to kluczowy zabieg, który wpływa na wzrost produktywności. Ich skład i struktura zapewnią niezbędny skład gleby oraz dostarcza roślinom niezbędnych składników odżywczych. W asortymencie nawozów rolniczych mineralnych znajdują się: azotowe, płynne azotowe, azotowe zawierające siarkę, azotowe z płynną siarką, wieloskładnikowe nawozy i fosforowo-potasowe, nawozy potasowe i magnezowe. Szeroki wybór tylko sprawdzonych nawozów zapewni roślinom odpowiednich składników odżywczych.

Górne dokarmianie roślin za pomocą nawozów rolniczych dolistnych

Nawozy rolnicze dolistne przeznaczone są dla rolnictwa i ogrodnictwa, a przede wszystkim pod takie uprawy jak: zboża, rzepak, kukurydza, warzywa, buraki, ziemniaki, uprawy ogrodnicze. Dokarmianie dolistne (oprysk płynnym nawozem na liście roślin) to szybkie i skuteczne dostarczenie roślinom składników odżywczych podczas ich niedoboru oraz w sytuacji, gdy przyswajanie mikroelementów z gleby jest utrudnione. Jest to odpowiedź na: niesprzyjające warunki pogodowe, uszkodzenia, opóźnienie wysiewu, osłabienie wzrostu, ograniczone pobieranie makro- i mikroelementów z gleby, a także niedobór pierwiastków niezbędnych do prawidłowego rozwoju roślin.

Nawozy rolnicze azotowe

Nawozy azotowe pozyskiwane są głównie poprzez syntezę amoniaku z azotu cząsteczkowego i wodoru. Azot odgrywa ważną rolę w metabolizmie. Wchodzi w skład enzymów, białek, witamin, alkaloidów, kwasów nukleinowych, chlorofilu i innych związków.

Nawozy azotowe dzielimy na:

  • Amoniak (amoniak płynny, woda amoniakalna).
  • Amon (siarczan amonu, chlorek amonu).
  • Saletrę (sodę, saletrę wapniową).
  • Saletrę amonową.
  • Amid (mocznik, cyjanamid wapniowy).

Formy azotanów są słabo wchłaniane przez glebę i łatwo wypłukiwane przez wodę nawadniającą i opady. Najszerzej stosowane są nawozy rolnicze amoniakalne: są bardziej skoncentrowane i tańsze, a powodowany przez nie wzrost kwasowości gleby można zniwelować poprzez wapnowanie.

Nawozy azotowe łatwo rozpuszczają się w wodzie i szybko docierają do systemu korzeniowego roślin. Stosowanie nawozów rolniczych azotowych jest skuteczne na wszystkich glebach, w tym na żyznych czarnoziemach, są one szczególnie potrzebne na glebach bielicowych. Na lekkich, piaszczystych glebach nawozy azotowe są bardzo szybko wypłukiwane do niższych poziomów, dlatego stosuje się je wiosną lub latem przy górnym nawożeniu.

Warunkiem wstępnym wszystkich płynnych nawozów azotowych jest ich natychmiastowe wprowadzenie do wilgotnej gleby na płytkiej głębokości. Jeśli gleba jest sucha, natychmiast po nawożeniu glebę należy podlać. Dawka azotu dla różnych upraw zależy od żyzności i wilgotności gleby, sposobu nawożenia i wielkości planowanych zbiorów. Im niższa żyzność gleby oraz wyższy planowany zbiór, tym więcej nawozów azotowych trzeba zastosować. Przy dużej podaży roślin w fosfor i potas znacznie wzrasta skuteczność nawozów azotowych. Oznakami głodu azotu są powolny wzrost organów wegetatywnych roślin i pojawienie się jasnozielonego, a nawet żółto-zielonego koloru liści w wyniku zaburzenia procesów tworzenia chlorofilu.

Nawozy rolnicze fosforanowe

Fosfor jest częścią białek. Pozyskiwany jest z apatytu, fosforytu, wiwianitu oraz odpadów z przemysłu metalurgicznego np. żużla fosforanowego. Nawozy fosforanowe dzielą się na: rozpuszczalne w wodzie i nierozpuszczalne w wodzie, ale rozpuszczalne w słabych kwasach oraz słabo rozpuszczalne w wodzie, ale rozpuszczalne w słabych kwasach (fosforany).

Nawozy rolnicze

Nawozy rolnicze

Wprowadzenie fosforu do gleby zwiększa właściwości redukujące tkanek roślinnych w wyniku zmian potencjału redoks. Fosfor przyspiesza rozwój roślin. Przy wystarczającej podaży fosforu zwiększa się tworzenie kwiatów i poprawia się ich jakość. Nawozy rolnicze fosforowe przeznaczone są do wykorzystania jesienią pod siew wiosenny, wczesną wiosną do zabiegów przedsiewnych, podczas sadzenia, gdyż fosfor jest łatwo zatrzymywany przez glebę i nie jest wypłukiwany. Największe zapotrzebowanie na fosfor jest w okresie kwitnienia i owocowania.

Fosfor jest pierwiastkiem osiadłym, słabo rozpuszczalnym w wodzie, a od aplikacji do korzeni roślin potrzeba dużo czasu, dlatego lepiej jest stosować jesienią nawozy fosforowe do kopania z osadzaniem ich na głębokość korzeni. Im starsza roślina, tym głębiej stosuje się nawóz rolniczy, aby zapobiec uszkodzeniu korzeni.

Na glebach gliniastych nawozy fosforowe można stosować wiosną lub jesienią corocznie lub co 3-4 lata, odpowiednio zwiększając dawkę. I lepiej jest stosować słabo rozpuszczalne formy w połączeniu z superfosfatem. Na węglanowych lub typowych czarnoziemach, gdzie gleby mają odczyn obojętny, a nawet zasadowy, fosfor pozostaje w postaci niedostępnej dla roślin i nie ma sensu stosować tego nawozu na takich glebach. Mąkę fosforytową można wykorzystać do kompostowania, ponieważ służy do wzbogacania nawozów organicznych w brakujące składniki odżywcze oraz eliminowania ich kwasowości, co hamuje rozwój mikroorganizmów.

Skuteczność nawozów rolniczych fosforowych wzrasta wraz z optymalną zawartością azotu i potasu w glebie, a także wraz z wprowadzeniem mikroelementów. Przy braku fosforu gromadzi się pigment antocyjanów. Liście nabierają niebieskawego odcienia, a przy silnej przewadze pigmentu stają się fioletowe. Ponadto rośliny zawierające mało chlorofilu – łodygi, ogonki liściowe, żyłki, dolna powierzchnia liści przybierają barwę czerwonawą i fioletową.