Ostania aktualizacja 18 października 2022
Ustawa o zamówieniach publicznych i Krajowa Izba Odwoławcza: zamówienia publiczne to element finansów publicznych, którego działanie skonstruowano w taki sposób, by zapewnić uczciwą konkurencję. Mają one zapobiegać przypadkom nepotyzmu i jednocześnie gwarantować odpowiednio wysoką jakość usług. W ten sposób, zapewnione jest racjonalne wykorzystanie środków publicznych.
Na gruncie prawa polskiego zasady udzielania zamówień publicznych są sprecyzowane w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1986). Podstawowe zasady udzielania zamówień publicznych to: zasada równego traktowania wykonawców, zasada bezstronności i obiektywizmu, zasada uczciwej konkurencji, zasada jawności i zasada pisemności postępowania.
Często zdarza się, że uczestnicy przetargu są niezadowoleni z jego rezultatu. Wówczas z pomocą przychodzi Krajowa Izba Gospodarcza. Jest to instytucja powołana ustawą z dnia 13 kwietnia 2007 r. nowelizującą ustawę Prawo zamówień publicznych, w celu rozpoznawania odwołań wnoszonych w toku postępowań o udzielenie zamówień publicznych (przed 2007 r. odwołania rozpatrywały zespoły arbitrów). Wnioski do Izby mogą wnosić nie tylko podmioty, które odpadły z przetargu, ale także inne podmioty zainteresowane danym obszarem, jeśli na przykład mogą w wyniku przetargu ponieść koszty lub mają wiedzę o nieprawidłowościach.
POLECAMY: kredyty frankowe pomoc frankowiczom
Prawo to przysługuje również organizacjom zrzeszającym wykonawców wpisanym na listę prowadzoną przez Prezesa UZP. O wpis na listę mogą ubiegać się podmioty działające na podstawie przepisów o: izbach gospodarczych, rzemiośle, samorządzie zawodowym niektórych przedsiębiorców, organizacjach pracodawców, samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów. Wpisu na listę, odmowy wpisu lub skreślenia z listy dokonuje Prezes Urzędu w drodze decyzji administracyjnej. Obecnie na liście znajduje się 148 podmiotów. Są to Izby Przemysłowe, Cechy Rzemiosł, organizacje zrzeszające inżynierów, pracodawców czy architektów, czy Polska Izba Ochrony Osób i Mienia.
Krajowa Izba Odwoławcza działa podobnie do sądu polubownego, a od jej orzeczenia przysługuje skarga do sądu okręgowego. W skład Izby wchodzi obecnie 48 członków powoływanych i odwoływanych przez ministra gospodarki. Członkowie Izby w zakresie wykonywania czynności określonych ustawą korzystają z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym.
Na uwagę zasługują bardzo krótkie terminy przysługujące na wniesienie odwołania. W zależności od rodzaju sprawy, wynoszą one od 10 do 15 dni. W przypadku przetargów na niskie kwoty, termin ten wynosi zaledwie 5 dni. To bardzo mało na zebranie odpowiednich materiałów i ewentualne konsultacje z prawnikiem. Z drugiej strony, dłuższe terminy blokowałyby wykonywanie przetargów, co powodowałoby paraliż w wielu dziedzinach finansów publicznych. W postępowaniach powyżej progów unijnych odwołanie wnosi się zasadniczo w terminie 10 dni. Czasem data początkowa tego terminu nie będzie identyczna z datą otrzymania określonej informacji od zamawiającego. W przypadku braku aktywności informacyjnej zamawiającego termin ten trzeba liczyć od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności można było powziąć wiadomość o okolicznościach stanowiących podstawę wniesienia odwołania. Czas na odwołanie wynosi jednak aż 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy, jeżeli nie dopełniono formalności opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej ogłoszenia o wynikach przetargu.